PRZYGOTOWANIE KIKUTA DO ZAPROTEZOWANIA
Usprawnianie: Wczesne usprawnianie kikuta najlepiej zacząć już na kilka dni po amputacji. Wtedy jednak sprowadza się ono tylko do kilku nieobciążających czynności takich jak: ćwiczenia oddechowe, powolne siadanie, ruchy pozostałymi kończynami. Niezwłocznie rozpoczęty proces usprawniania kikuta pozwoli amputowanej osobie szybciej przystąpić do zaprotezowania. Podstawowe zasady usprawniania kikuta:
DBANIE O PRAWIDŁOWE USTAWIENIE KIKUTA: Po przeprowadzonej amputacji dochodzi do zaburzeń pracy niektórych mięśni dlatego też zdarza się, że kikut ustawia się w nieprawidłowej pozycji. Często sam pacjent nieświadomie utrwala niewłaściwą pozycję kikuta. Dlatego nie zaleca się leżenia na miękkim łóżku, uginającym się pod ciężarem ciała. Nie można także podkładać poduszek pod kikut bądź między uda czy stojąc, opierać go o kulę Może to prowadzić do powstania przykurczów mięśniowych, co znacznie utrudni późniejsze zaprotezowanie.
ZACHOWANIE PEŁNEJ RUCHOMOŚCI STAWU: Zachowanie pełnej ruchomości w stawie jest bardzo istotne przy późniejszym stosowaniu protezy. Jeżeli pacjent chce w pełni wykorzystać możliwości protezy to musi pamiętać o regularnych ćwiczeniach w pełnym zakresie ruchu.
UTRWALENIE OBJĘTOŚCI KIKUTA: Kształt kikuta zależy od chirurga przeprowadzającego operację. Jednak pacjent ma bardzo duży wpływ na zmieniającą się, w związku z opuchlizną oraz częściową atrofią mięśni, objętość kikuta. Bardzo istotne jest ustabilizowanie objętości kikuta dzięki systematycznemu bandażowaniu a później zastosowaniu protezy tymczasowej.
WZMACNIANIE MIĘŚNI KIKUTA: Stosowanie protezy wymaga pewnej siły dlatego zaleca się trening mięśni kikuta poprzez ćwiczenia oporowe. Stosuje się je jednak dopiero gdy kikut przestanie być wrażliwy.
CZUCIE POWIERZCHNIOWE I GŁĘBOKIE: W skutek amputacji dochodzi do przemieszenia płatów skóry co często zaburza pracę receptorów a w związku z tym także czucia dotyku. Bardzo istotne jest regularne trenowanie czucia dotyku,zwłaszcza przy amputacji kończyny górnej. Przeprowadzona amputacja bardzo często powoduje także zaburzenia równowagi. Ważne są więc ćwiczenia utrzymania równowagi w różnych sytuacjach.
HARTOWANIE: W wyniku amputacji kikut często staje się bardzo wrażliwy co może być przyczyną odrzucenia protezy. Aby przystosować kikut do ucisku należy stosować ćwiczenia: -opieranie kikuta o coś miękkiego np. materac, z czasem wybierając coraz twardsze przedmioty -masowanie kikuta gąbką lub rękawicą podczas kąpieli -kąpiele naprzemienne (raz zimna raz ciepła woda) -oklepywanie kikuta dłonią lub gumowym młotkiem neurologicznym
HIGIENA: Aby nie dopuścić do wszelkich zmian naskórka należy codziennie myć kikut letnią wodą z mydłem i dokładnie osuszać. Pończochy lub bandaż powinny być zmieniane każdego dnia. Należy także bacznie obserwować kikut (zwłaszcza jego szczyt przy użyciu lusterka) czy nie zachodzą w nim jakiekolwiek niepokojące zmiany.